ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นจงบอกตัวเองว่าสิ่งนั้นจะผ่านไปเสมอ

1 : รักผู้อื่นให้มากขึ้น

ไม่เช่นนั้นเราก็ไม่อาจรักตนเองอย่ างถูกต้องได้ ความรักนั้นจำเป็นต้องเรียนรู้ผ่านการรักผู้อื่นจงรักผู้อื่นอย่ างไม่เห็นแก่ตัว

จงให้โดยไม่หวังผลตอบแทน ฝึกตนเองให้เป็นผู้ให้ที่ให้เป็นแล้วความรักที่เรางง ๆ อยู่ ก็จะเดินไปสู่ความเป็นรักที่แท้จริงได้

2 : เมื่อมีสุข ขอให้มองความสุข

รู้สึกกับความสุข แต่ให้เว้นที่ว่างเอาไว้บ้างว่า ความสุขนั้นย่อมมีวันจากเราไป ไม่ช้า ก็เร็ว

3 : เมื่อมีทุกข์ ขอให้มองความทุกข์

แล้ววางจิตใจไว้เหนือทุกข์ ทุกข์ส่วนทุกข์ เราส่วนเรายกจิตยกใจของเราขึ้นจากความทุกข์ให้ได้ด้วยการกำหนดคความ

เป็นกลาง มองความทุกข์ เหมือนเราไม่ได้เป็นผู้ทุกข์

4 : ทำปัจจุบันตรงหน้า ระหว่างการใช้ชีวิต

ควรมีสติระลึกรู้ว่า ขณะนี้ตนเองกำลังทำอะไรอยู่กำลังทำงานก็อยู่กับงาน กำลังเดินก็อยู่กับการเดิน มองต้นไม้ให้เห็นต้นไม้

มองฟ้าให้เห็นฟ้าฟังเสียงนกร้องก็ขอให้ได้ยินเสียงนั้น เหล่านี้คือการกำหนดใจลงสู่ปัจจุบันทั้งสิ้น

5 : ความเ ล วที่ทำอยู่ควรละ ลด และเลิก

แต่ไม่ต้องโทษโกรธเคืองตนเอง พย าย ามควบคุมคำพูดการกระทำของเราให้อยู่ในคุณงามความดี เพื่อไม่ให้สร้างความ

เดือดร้อนให้ตนเองและผู้อื่น

6 : ความดีที่มีอยู่ ควรเพิ่มพูน

ส่งเสริมให้งอกงามยิ่งๆ ขึ้นไป ภูมิใจในความเป็นคนดีของตน แม้มันจะเป็นเพียงความดีเล็ก ๆแต่ต้นไม้ใหญ่ ก็เคยเป็นต้นกล้า

มาก่อนเช่นกัน ควรสร้างเหตุปัจจัยให้ความดีของตนได้เติบโตต่อไป

7 : ความคิดโหยหาอดีต

และความกังวลในอนาคตนั้น เป็นความคิดที่สูญเปล่า และเป็นโทษเสียเป็นส่วนใหญ่ถ้าเป็นไปได้ ควรคิดให้น้อย แทนที่

ความคิดไร้ประโยชน์เหล่านั้นด้วยการทำสมาธิ กำหนดลมหายใจหรือการพิจารณาชีวิตในมุมที่สร้างสรรค์ เราต้องตระหนัก

ว่า ความทุกข์คือก้อนความคิดที่สร้างมาจากเวลาที่นอกเหนือจากปัจจุบันเมื่อเรารวมใจของเราลงสู่ปัจจุบันได้เมื่อไหร่

ทั้งอดีต และอนาคต ก็จะไม่สามารถทำไม่ดีเราได้

8 : ทำลายวงจร อุ บ า ท ของชีวิต

ด้วยการใส่กิจก ร ร มดีๆ เข้าไป เช่นการตื่นให้เช้าขึ้น กำหนดเวลากิน อยู่ หลับ นอนขับถ่ายให้เป็นเวลา ใส่ตารางการออก

กำลังกายลงไปบ้าง ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้จิตวิญญาณของตนตระหนักถึงความเป็นระบบระเบียบของชีวิต อย่ าใช้ชีวิตแบบเดิมๆ

เ พ ร า ะนั่นอาจเป็นจุดเริ่มต้นของโ ร คซึมเศร้า และปัญหาทางใจอื่น ๆ ที่จะตามมา

9 : จงรักในหน้าที่ของตน

และพย าย ามเชื่อโยงหน้าที่ของตนไว้กับประโยชน์ของผู้อื่น หรือประโยชน์ของสังคมคิดให้ออกว่าหน้าที่ของเรา สามารถ

ช่วยอะไรสังคม หรือผู้อื่นได้บ้าง และขย ายความรู้สึกนึกคิดตรงนั้นให้งอกงามในใจการงานของเราก็จะเปลี่ยนจากการทำงาน

เป็นการทำบุญ กลายเป็นคนที่มีใจและหน้าที่อันเป็นกุศลอยู่ตลอดเวลา

10  ย้ำเตือนตนเองอยู่เสมอ

ว่า สิ่งต่างๆ นั้นอยู่ด้วยเหตุปัจจัย อย่ าคาดหวังในผล แต่จงสร้างเหตุ อย่ าคาดหวังในรักที่ดีแต่จงสร้างเหตุแห่งรักที่ดี อย่ า

คาดหวังในความร่ำรวยให้มากเกินไป แต่จงสร้างเหตุแห่งความร่ำรวยให้เกิดขึ้นสิ่งนี้เองคือการทำทุกอย่ างด้วยจิตว่าง

เมื่อทำทุกอย่ างด้วยจิตว่างได้แล้วชีวิตก็จะพบกับหนทางแห่งความดีงามและความสุขได้ง่ายขึ้น

11 : มองไปรอบข้าง

ถามตนเองว่า มีใครบ้างที่มีความหมายกับชีวิตของเรา มีใครบ้างที่มีบุญคุณกับชีวิตของเราบุคคลเหล่านี้คือบุคคลที่เราต้อง

ดูแล ไม่อาจละเลย ขอให้มองไปยังเขาเหล่านั้นแล้วถามตนเองว่า เราจะทำอะไรเพื่อเขาได้บ้าง และลงมือทำทันที อย่ าได้

รีรอ เ พ ร า ะเวลาไม่อาจย้อนคืนได้ใหม่

12 : อย่ าพูดในสิ่งไม่ดี

อย่ าพูดโกหก อย่ าพูดความจริงที่ไร้ประโยชน์ อย่ าพูดจาทำลายน้ำใจบุคคลอื่นอย่ าพูดจาดูถูกตนเอง และอย่ าพูดอะไร

ที่ทำลายสังคม บุคคล และศาสนาที่ตนนับถือ

13 : จงฝึกจิตใจของตน

ขัดเกลาจิตใจของตนด้วยการกระบวนการที่มีประสิทธิภาพ ฝึกคิดอย่ างเท่าทันฝึกสมาธิ ฝึกกำหนดรู้ตามจริง เ พ ร า ะชีวิต

คือสิ่งไม่แน่นอน และไม่อาจคาดเดาได้ ดังนั้นเราจำเป็นต้องเตรียมพร้อมในทุกสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้น เราต้องเตรียมความ

แข็งแรงของจิตใจไว้เ พ ร า ะการทำใจไม่ใช่เรื่องง่ายเลยสำหรับผู้ไม่เคยฝึกฝน

14 : ขอขวัญที่ดีที่สุดคือ รอยยิ้ม กำลังใจ

และความจริงใจ จงแจกจ่ายของขวัญเหล่านี้ไปยังผู้คนที่พบเห็นทำให้เป็นนิสัย แล้วมิตรภาพดีๆ จะเกิดขึ้นในชีวิตของเราทุกวัน

15 : ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น จงบอกตัวเองว่า สิ่งนั้นจะผ่านเราไปเสมอ

ไม่ว่าสุข ทุกข์ ดีใจ เสียใจ จงมองดูเวลาให้เวลาได้ทำหน้าที่ของมัน จงอดทน เข้มแข็ง อย่ ายอมแพ้ในสิ่งใดก็ตาม จงขอบคุณ

ตัวเองที่พาชีวิตมาจนถึงวันนี้ ขอบคุณลมหายใจ และสรรพสิ่งทั้งหลายที่ให้โอกาสเราได้เรียนรู้ชีวิตและสร้างสติปัญญาให้เจริญ

งอกงามในจิตวิญญาณของเรา ขอให้บอกกับตนเองเสมอว่า เราคือบุคคลที่โชคดีที่สุดในโลกแล้วที่ได้เป็นเจ้าของชีวิตของเรา

เอง จงใช้มันจงใช้ชีวิต ทำชีวิตของตนเองให้มีคุณค่าที่สุด สมดังที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ผู้ประเสริฐในชาตินี้ขอให้โชคดี

ได้พบเจอแต่สิ่งที่ดี ๆ กันทุกคนครับ